Wat is een scoliose?
Een rug hoort van achteren gezien recht te zijn. Bij een scoliose is dit niet het geval. Een scoliose is een zijwaarts verkromming van de wervelkolom. Dit is duidelijk te zien rechts op figuur 1.
Er zijn 2 types:
1: C - scoliose: een kant van de wervelkolom groeit krom, er is dan een bocht
2: S - scoliose: Er zijn 2 bochten(of meer) aanwezig
Welke verschillende soorten scolioses zijn er?
1. Idiopatische scoliose: de oorzaak is niet bekend. In bijna 80 % van de gevallen is de oorzaak van de scoliose niet bekend, wel speelt erfelijkheid een rol.
2. Congenitale scoliose: aangeboren scoliose. De scoliose ontstaat door een of meerdere wervelafwijkingen.
3. Paralytische of neuromusculaire scoliose: De scoliose ontstaat door onvoldoende functioneren van spieren als gevolg van een aangeboren of verworven hersen of ruggenmerg beschadiging (bv het open ruggetje).
4. Degeneratieve scoliose: Deze ontstaat bij volwassenen als gevolg van slijtage aan de wervelkolom. Een ernstige scoliose kan leiden tot vermoeidheid en pijnklachten.
Bij een scoliose ontstaat naast de zijwaartse verkromming tevens een draaiing van de wervelkolom. Bij een scoliose draait de wervelkolom om zijn as (te vergelijken met een wenteltrap). Dit veroorzaakt op borsthoogte aan de rugzijde een bolling van de ribben. Dit noemt men een gibbus of een bochel. De gibbus is goed zichtbaar bij het vooroverbuigen op figuur 2 hiernaast.
Hoe wordt de bocht bij een scoliose bepaald?
Door middel van rontgenfoto's wordt regelmatig de ernst van de vergroeiing gemeten. De bochten worden in graden uitgedrukt.
Welk behandelplan wordt uitgevoerd bij de verschillende gradaties in de scoliotische bocht?
1. Bochten onder de 10◦ worden als niet afwijkend gezien, tenzij er al in de familie een scoliose voorkomt.
2. Bochten van 10 graden tot 25 graden: Als de bocht in korte tijd toeneemt kan het zijn dat alsnog een brace (korset) voor geschreven wordt.
3. Bochten van 25 tot 45 graden: Normaliter wordt er een brace voorgeschreven met tegelijkertijd oefentherapie. Als de bochten erg stug zijn wordt er alleen oefentherapie geadviseerd.
4. Bochten groter dan 45 graden zoals te zien op figuur 3, waarbij de toename op verkromming steeds groter wordt worden geopereerd.
Groeispurt, waar let je als ouder op?
Vooral tijdens de groeispurt kunnen zich de bochten ontwikkelen. Aanvankelijk hebben kinderen geen klachten van hun scoliose. Echter door de vervorming van de borstkas moeten de rompspieren harder werken om de houding tegen de zwaartekracht te kunnen handhaven. Dit kan leiden tot pijn of vermoeidheidsklachten.
Uit onderzoek blijkt dat 4 tot 4,5 % van de 10 tot 14 jarige een blijvende scoliose krijgt.
De idiopatische scoliose wordt bij kinderen onderverdeeld in:
- Juveniele idiopatische scoliose : jonger dan 10 jaar
- Adolescente idiopatische scoliose : ouder dan 10 jaar.
Belangrijke factoren:
- familiair, in de familie kan een scoliose al voorkomen
- scoliose komt 4x zo vaak voor bij meisjes dan bij jongens
- langere en slanke kinderen kunnen sneller een scoliose ontwikkelen
- als op jonge leeftijd een scoliose is ontstaan dan is er een groter risico op toename van de bocht
- de progressie van de scoliose is groter bij meisjes in de periode vóór de eerste menstruatie.
Waarin onderscheidt zich deze Schroth-therapie?
In alle delen van de wervelkolom wordt 3-dimensionaal geoefend, zodat ook de kleinere spiergroepen actief worden. Er worden mobiliserende technieken door de therapeut gebruikt. De inademing wordt zowel corrigerend en mobiliserend gebruikt. Tijdens de uitademing wordt deze correctie behouden (zelfhulp) door actieve aanspanning van de rompspieren.
Het zijn voornamelijk statische oefeningen die rotaties en zijdelingse buigingen van de rug corrigeren. Het kind / patiënt leert zich dit in dagelijkse houdingen en bewegingen eigen te maken. Essentieel is het actieve ingrijpen en het ontwikkelen van bewegingsmotivatie.
We verwachten dat er thuis veel geoefend wordt. De ouders worden gevraagd de zoon/dochter te stimuleren de scoliose consequent te corrigeren (zelfbehandeling); dit zal het lichaamsbewustzijn verbeteren. De zelfhulp staat centraal in de Schroth-therapie! Je wordt geleerd zelf de scoliose actief te corrigeren. NB: filmpje van niet gecorrrigeerde houding versus gecorrigeerde houding.
De Schroth behandeling:
Er wordt met spiegels, wandrek, oefenbal, stokken en corrigerende zandzakjes gewerkt. In het algemeen wordt bij jong en oud sport/beweging gestimuleerd.
- Schroth-therapie wordt ook gegeven aan patiënten die een brace dragen en / of een corrigerende operatie hebben gehad.
- Schroth-therapie wordt niet alleen bij jongeren toegepast, maar ook bij volwassenen en ouderen.
De scoliose kan daarmee gestabiliseerd worden (osteoporose, artrose, afglijden van een wervel).
- Bij andere wervelkolomafwijkingen zoals M. Scheuermann (sterke ronde rug ) heeft de Schroth therapie goede resultaten.